2 Phương pháp ghi nhớ để đạt hiệu quả tốt hơn

Dù cho có trải qua 12 năm đèn sách, thậm chí là 16 năm nếu chúng ta học Đại học, chẳng có một bài giảng hay tiết học nào trực tiếp hướng dẫn chúng ta cách ghi nhớ hiệu quả. Đa số học sinh, sinh viên sẽ sử dụng phương pháp tự nhiên nhất: đọc lại, đánh dấu (highlight) và tóm tắt. Rất tiếc trong tất cả các phương pháp ghi nhớ thì nhóm này có hiệu quả thấp nhất.

Thế ghi nhớ còn có những phương pháp nào có hiệu quả? Làm thế nào để thực hiện những phương pháp đó, cùng tìm hiểu nhé.

1. Chủ động gợi nhớ (active recall)

Nếu phương pháp đọc lại là đưa kiến thức vào đầu, thì active recall bắt chúng ta phải lôi kiến thức ra khỏi đầu để ghi nhớ bằng cách trả lời một loạt những câu hỏi về bài học.

Để thực hiện active recall, bước đầu bạn cần tạo bộ câu hỏi về bài học cần ghi nhớ. Hiểu đơn giản, đây giống như “phiên bản nâng cấp” của những câu hỏi cuối bài học trong sách giáo khoa. Ví dụ, bạn có thể bắt đầu bằng câu hỏi tổng quát như “active recall là gì?” rồi đi sâu vào hỏi cụ thể những kiến thức trong bài học. Hãy “đóng vai” là một người muốn tìm hiểu về vấn đề để tạo nên được một bộ câu hỏi chất lượng.

Việc chủ động nhớ lại thông tin đã được học để trả lời câu hỏi sẽ hiệu quả hơn so với việc đọc lại bài giảng một cách thụ động.

2. Lặp lại ngắt quãng (space repetition)

Quên là một điều tất yếu khi ta ghi nhớ, quá trình này còn được vẽ lại thành biểu đồ như sau:

Trong lúc học, nếu quên rồi thì bạn chỉ còn cách là ôn lại, thế nhưng ôn lại ở thời điểm nào với tần suất ra sao thì hợp lý? Nếu lịch ôn tập quá dày thì không đủ thời gian để ôn tập tất cả kiến thức. Nếu lịch ôn tập quá xa thì lại mất công ghi nhớ từ đầu.

Theo space repetition thì thời điểm ôn lại bài tối ưu nhất chính là thời điểm chúng ta bắt đầu quên đi những kiến thức học được. Ở những lần ôn tập sau, thời gian để quên đi sẽ ngày càng dài ra, chúng ta sẽ bớt phải ôn tập thường xuyên hơn. Dần dần, đường cong quên lãng sẽ dần dần chuyển từ dốc đứng sang dốc thoải (xem hình dưới), chúng ta sẽ ghi nhớ kiến thức lâu hơn.

Áp dụng vào thực tế, chúng ta có thể bắt đầu ôn tập với lịch cách 1 ngày – 3 ngày – 1 tuần – 1 tháng… Đối với những mục ôn lại mà chúng ta quên quá nhiều hoặc gần như quên sạch thì chúng ta có thể rút ngắn thời gian đến lần ôn tập tiếp theo. Còn những mục nào đã ghi nhớ tốt thì thời gian đến lần ôn tập tiếp theo sẽ dài hơn. Phương pháp này có thể giúp bạn tạo nên lịch ôn tập phù hợp với quá trình ghi nhớ của mình.